Κυνηγώντας το χθες. Μνήμη Γιάννη Σπανδάγου ΙΙΙ

 Στο σημερινό «Κυνηγώντας» θα ασχοληθούμε με τα παραλειπόμενα των τριών προηγούμενων συνεχειών, με σύντομα κείμενα που αποτελούν ουσιαστικά μακροσκελείς λεζάντες των επιλεγμένων φωτογραφιών. Στο τέλος, όπως κάθε φορά, θα ανατρέξουμε στο έργο του Γιάννη Σπανδάγου, η πενταετία από τον θάνατο του οποίου συμπληρώνεται στα μέσα Φεβρουαρίου. Θα ξεκινήσουμε με το κτήριο στο οποίο είχαμε σταματήσει την προηγούμενη εβδομάδα. Είναι εκείνο που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνης, που είδαμε ότι κατά σειράν είχε διατελέσει αστική κατοικία της οικογένειας Clodio, κονάκι του Σελίμ Μπέη, πρώτο διοικητήριο του Ρεθύμνου, έδρα βιοτεχνίας μεταξιού και κατοικία της οικογένειας Ζαχαρίου. Στο τέλος είχε περιέλθει σε κακή κατάσταση, που αποτυπώθηκε από τον Ιορδάνη στην πολύτιμη για το Ρέθυμνο διδακτορική του διατριβή.

Όλο το άρθρο εδώ.

Κυνηγώντας το χθες. Μνήμη Γιάννη Σπανδάγου ΙΙ

 

Την προηγούμενη εβδομάδα, στη συνέχεια μιας σειράς  16 μνημείων, σταματήσαμε στον στρατώνα του Ρεθύμνου της περιόδου της Βενετοκρατίας, κάπου μεταξύ του Castell Vecchio, δηλαδή, και της Ηλεκτρικής Εταιρείας. Μέχρι στιγμής έχουμε δει τον Πύργο του Ρολογιού, τα Κασαπιά, την Πύλη της Άμμου, τη Μαρμαρόπορτα, τον προμαχώνα της Αγίας Βαρβάρας, τις κατοικίες των Αλβανών μισθοφόρων, την αίθουσα των Τριών Ιεραρχών, τα διδακτήρια των θηλέων και του ελληνικού σχολείου, τον Πύργο του Νερού, τον πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό κήπο του Ρεθύμνου, τον μιναρέ του τεμένους Γιαχγιά Ιμπραΐμ και τρεις στρατώνες, τον Μεγάλο, τον Μικρό και τον βενετσιάνικο. Σήμερα θα συνεχίσουμε και θα τελειώσουμε με τα εξαφανισμένα μνημεία που κατέγραψε στο άρθρο του «Η πολιτιστική κληρονομιά των μνημείων της πόλης και οι ολέθριες συνέπειες» ο γιατρός Μανόλης Κούνουπας. Θα δούμε επίσης μερικά που κατάφεραν να διασωθούν, απ’ αυτά που καταγράφει ο εκλεκτός συμπολίτης.

Όλο το άρθρο εδώ.

Κυνηγώντας το χθες. Μνήμη Γιάννη Σπανδάγου Ι

 Την προηγούμενη εβδομάδα παραθέσαμε οπτικοποιημένη σ’ αυτή εδώ τη θέση στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» την ιστορία εννέα μνημείων της πόλης που δεν υπάρχουν πια: του Πύργου του Ρολογιού, των Κασαπιών, της Πύλης της Άμμου, της Μαρμαρόπορτας, του προμαχώνα της Αγίας Βαρβάρας, των θολωτών κατοικιών των Αλβανών μισθοφόρων, της αίθουσας των Τριών Ιεραρχών και τα διδακτηρίων των θηλέων και του ελληνικού σχολείου στην πλατεία της Μητρόπολης. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο σύνολό τους καταστράφηκαν όχι από κάποια φυσική καταστροφή (φωτιά, πλημμύρα, σεισμό κ.λπ.) ή έστω από κάποια πολεμική επιχείρηση αλλά ενσυνείδητα, από συμπολίτες ή ομάδες συμπολιτών που είχαν σχετικό συμφέρον. Σήμερα θα συνεχίσουμε με μια σειρά ακόμα εξαφανισμένων μνημείων, όπως τα κατέγραψε στο άρθρο του «Η πολιτιστική κληρονομιά των μνημείων της πόλης και οι ολέθριες συνέπειες» ο συμπολίτης γιατρός Μανόλης Κούνουπας. Όπου χρειάζεται θα προσθέτουμε με τη σειρά μας και μερικά ακόμη παρεμφερή.

Όλο το άρθρο εδώ.

Μνήμη Γιάννη Σπανδάγου

 Ο Μανόλης Κούνουπας αποτελεί ένα κεφάλαιο για το Ρέθυμνο. Δεν είναι μόνο η μακροβιότητά του που τον κάνει να έχει βιώσει και να μας μεταφέρει ζωντανά ιστορικές περιόδους του Ρεθύμνου όπως ο Μεσοπόλεμος, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Εμφύλιος και η μεταπολεμική περίοδος. Είναι επίσης το ευτύχημα ότι διατηρεί στο ακέραιο τις πνευματικές του δυνάμεις, ιδιαίτερα την αντίληψη, τη μνήμη και την κρίση του. Κι είναι ακόμα το γεγονός ότι ο ίδιος συμμετείχε ενεργά στην ιστορία και μάλιστα από μια πολιτική πλευρά που στο Ρέθυμνο δεν υπήρξε αριθμητικά ευνοημένη. Και είναι, τέλος, η ιδιοσυγκρασία του που τον έκανε να παραμένει ψύχραιμος παρατηρητής αλλά και η κοινωνική του καταγωγή, που του προσέφερε την απαραίτητη παιδεία για να μπορεί να ερμηνεύει καταστάσεις και συμπεριφορές.

Όλο το άρθρο εδώ.

Κυνηγώντας το χθες. Μνήμη Γιάννη Σπανδάγου

 

Σε προηγούμενη συνέχεια είχαμε αναφερθεί στο τζαμί Γιαχγιά Ιμπραΐμ (εκκλησία Αγίας Σοφίας ή Παναγίας Χρυσοπηγής) και στον ξύλινο μιναρέ του. Σήμερα θα συνεχίσουμε με μερικούς ακόμη μιναρέδες που οι Ρεθεμνιώτες δεν σεβαστήκαμε, αν όχι ως θρησκευτικά σύμβολα τουλάχιστον ως αρχιτεκτονικές κατασκευές. Ο μεγάλος αριθμός των μιναρέδων του Ρεθύμνου είναι ευεξήγητος, εφόσον η πόλη μας μέχρι και την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα ήταν μια «τουρκόπολη». Την περίοδο εκείνη, αν και η μεγάλη τουρκοκρητική μετανάστευση είχε ήδη συντελεστεί, η αναλογία μουσουλμανικού και χριστιανικού πληθυσμού ήταν ακόμη 2/1.

Ολόκληρο το άρθρο εδώ.